Δίαιτα των μονάδων: να την δοκιμάσω;


Λίγο πριν το καλοκαίρι, ψάχνοντας κανείς στο ιντερνέτ να βρει μια «δίαιτα αδυνατίσματος» κατά 99% θα πέσει πάνω στην «δίαιτα των μονάδων». Με πολλούς διάσημους και άσημους, ακόμα και γιατρούς, να την έχουν εφαρμόσει και να την προτείνουν, είναι πολύ πιθανόν ο καθένας μας να σκεφτεί να την δοκιμάσει. Θα έχει όμως αποτέλεσμα;
Γνωρίζοντας ότι ο λόγος που παίρνουμε κιλά είναι ότι τρώμε παραπάνω θερμίδες από ό,τι καίμε και για να χάσουμε πρέπει να συμβεί ακριβώς το αντίθετο, η βασική αρχή της δίαιτας των μονάδων φαίνεται να έχει λογική. Με όποιον τρόπο αν πετύχουμε να πάρουμε λιγότερες θερμίδες, θα έχουμε απώλεια κιλών. Το πόσα κιλά θα χάσουμε, πόσο γρήγορα και πόσο θα διατηρήσουμε την απώλεια εξαρτάται κυρίως από το πόσο θα «αντέξουμε».
Στην δίαιτα των μονάδων ο διαιτώμενος μπορεί να τρώει ό,τι θέλει αρκεί να μετράει μονάδες. Σύμφωνα με τις αρχές της δίαιτας των μονάδων, «ημερησίως οι γυναίκες θα πρέπει να καταναλώνουν 6 ή 7 μονάδες (6 μονάδες για συνολική απώλεια μέχρι 12 κιλά, 7 μονάδες για περισσότερα κιλά) και οι άντρες 7 ή 8 (7 μονάδες για συνολική απώλεια μέχρι 12 κιλά, 8 μονάδες για περισσότερα κιλά 8 μονάδες). Προβλέπονται αντίστοιχες μονάδες για θηλάζουσες καθώς και για την «συντήρηση» μετά την απώλεια των κιλών.
Αν και η λογική μπορεί αρχικά να μοιάζει με το σύστημα  των πόντων των Weight Watchers ή με την καταμέτρηση θερμίδων για απώλεια βάρους, μελετώντας την πιο προσεκτικά θα βρούμε ουσιώδεις διαφορές.
Μια τροφή όσο θρεπτική, «καλή ή κακή» και αν είναι αποδίδει συγκεκριμένες θερμίδες, οι οποίες δεν «χάνονται» και δεν «μηδενίζονται» με οποιονδήποτε τρόπο και αν καταναλωθεί η τροφή.
Στην δίαιτα των μονάδων αναφέρεται ότι :
  • Δεν υπάρχει περιορισμός στην ποσότητα, εκτός από ότι περιέχει αλεύρι και ζάχαρη και ότι όλες τις τροφές με μονάδα θα πρέπει να τις καταναλώνουμε εντός 1 ώρας αλλιώς θα πρέπει να τις μετρήσουμε ξανά (πχ καφές με γάλα και γλυκαντικό=1 μονάδα. Αν καταναλωθεί μετά την 1 ώρα είναι 2 μονάδες).
  • Από την κάθε τροφή/μονάδα, μπορούμε να τρώμε απεριόριστες ποσότητες, γιατί είτε μία μπουκιά φάμε είτε δύο πιάτα εμείς μία μονάδα θα μετρήσουμε. Όμως, αν φάμε την ίδια τροφή περίπου 1-2 ώρες αφού την έχουμε ξαναφάει θα πρέπει να την ξαναμετρήσουμε.
  • Αλλού αναφέρεται ότι: όλα τα ελεύθερα φρούτα (χωρίς μονάδα) καταναλώνονται οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας αρκεί να είναι ένα είδος την φορά, αλλιώς θα χρεωθούμε από 1 μονάδα για κάθε φρούτο. Διαφορετικό φρούτο μπορούμε να φάμε αφού περάσουν 2 ώρες. (πχ 1 πορτοκάλι=0 μονάδες. 1 πορτοκάλι+1 μήλο=2 μονάδες).
Όπως καταλαβαίνουμε η ενέργεια σε ένα τρόφιμο δεν είναι δυνατόν να χαθεί αν το τρόφιμο καταναλωθεί πιο γρήγορα ή αν καταναλώνεται ένα είδος τροφής την φορά. Ωστόσο, αυτή η πρακτική μπορεί να οδηγήσει σε πιο εύκολο κορεσμό και αντικειμενική δυσκολία να φάει κάποιος πχ 3 μήλα, από το να φάει μια φρουτοσαλάτα.
Σε πολλές «πρωτεϊνικές» δίαιτες αναφέρεται η ελευθερία στην ποσότητα, γεγονός που συνοδεύεται με τις αντίστοιχες «παρενέργειες» της υπερκατανάλωσης πρωτεϊνών εις βάρος άλλων θρεπτικών συστατικών. Στόχος της δίαιτας θα πρέπει να είναι η διατροφική εκπαίδευση του διαιτώμενου. Με το να τρώει κάποιος «ελεύθερα» από κάποιες τροφές, χωρίς την επίγνωση των μερίδων, αφενός τον προδικάζει σε επαναπρόσληψη βάρους μετά την λήξη της και αφετέρου τον κάνει να επιθυμεί πιο έντονα όσες τροφές περιορίζονται ή απαγορεύονται. Επιπλέον η «ελεύθερη» και χωρίς πρόγραμμα κατανάλωση, μπορεί να οδηγήσει σε τσιμπολόγημα με συνεχή ερεθισμό του γαστρεντερικού και αποτέλεσμα διαταραχή του συστήματος του κορεσμού.
Επίσης, θεωρώντας ότι πολλές τροφές πχ. φρούτα, έχουν μηδενικές μονάδες μπορεί να οδηγήσουν σε σύγχυση τον διαιτώμενο, οδηγώντας τόσο σε υπερκατανάλωση και αυξημένη πρόσληψη θερμίδων, όσο και σε πιθανή επιπλοκή στην υγεία πχ. σε άτομα με διαταραχή στον έλεγχο της γλυκόζης.
Πέρα από την αστοχία των μονάδων, η σωστή διατροφή, που θα επιφέρει μείωση των κιλών και θα πετύχει βελτίωση σε δείκτες υγείας, και όχι εις βάρος της εξαρτάται, κυρίως από την ποιότητα της διατροφής. Ο άνθρωπος δεν τρώει μονάδες (ή θερμίδες, πρωτεΐνη, υδατάνθρακες κτλ) αλλά τροφές! Για κάθε άτομο με διαφορετικό ιατρικό, κοινωνικοικονομικό ιστορικό, διαφορετικό τρόπο ζωής και διαφορετικές συνήθειες υπάρχει η ιδανική αναλογία και το είδος των τροφών που θα επιφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι η λύση στην μάχη των περιττών κιλών δεν είναι η «αυστηρή και κατά γράμμα» τήρηση της «τέλειας» δίαιτας (αν υπάρχει η τελεία δίαιτα), αλλά η σταδιακή αλλαγή των λανθασμένων πεποιθήσεων, που μας οδηγεί σε λανθασμένη διαιτητική συμπεριφορά. Για αυτό, πριν μπούμε σε μια διαδικασία απώλειας βάρους, θα πρέπει να ρωτήσουμε τον εαυτό μας αν είναι ειλικρινά σε θέση να αλλάξει σταδιακά, αλλά μόνιμα, στο χρόνο που είναι προσωπικά εφικτό κάποιες από αυτές. Η σωστή δίαιτα είναι αυτή που μας βοηθά να γνωρίσουμε τι μας χορταίνει, τι μας πεινάει και ποιες είναι οι παχυντικές μας συνήθεις με στόχο να τις βελτιώσουμε σταδιακά.